Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu’na 24 Eylül salı günü 14’üncü kere hitap edecek 22 Eylül’de “Geleceğin Zirvesi” ile açılacak olan BM 79. Genel Konseyi’nde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın birinci gün, üçüncü sırada kelam alması öngörülüyor.
“İNSANLIĞIN ORTAK YARARINADIR”
Başbakanlık vazifesinde bulunduğu 2005’te birinci sefer BM 60. Genel Kurulu görüşmelerine katılarak burada konuşma gerçekleştiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, şu bildirileri vermişti:
“Her şeyden evvel kendini yenileyen, daha demokratik ve şeffaf, tüm üyelerin ortak iradesini temsil kabiliyetine sahip, memleketler arası ihtilafların tahlil yeri olan, dünya barışının teminatı olarak görülen, saygınlığı, tüm üyeleri tarafından yüceltilen, daha etkin ve daha dirayetli bir BM teşkilatı, insanlığın ortak faydasınadır.”
“HEPİMİZİ GAYE ALAN BİR İNSANLIK SUÇUDUR”
Erdoğan’ın katıldığı sonraki BM Genel Kurulu ise 2007’deki 62. Genel Konsey görüşmeleri oldu ve burada terörle çaba konusuna vurgu yaptı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın konuşmaları şöyle:
“Dünyanın rastgele bir köşesinde yaşanan terör hareketi hepimizi maksat alan bir insanlık kabahatidir. Hudut tanımayan terörü lanetliyor, terörün acı deneyimini şahsen yaşamış bir ülkenin başbakanı olarak tüm insanlığa yönelik bu tehditle gayrette dayanışma ve daha faal işbirliği davetini buradan yineliyorum.”
“DAHA AKTİF BİR KURUM HALİNE GELMELİDİR”
2009’da katıldığı BM 64. Genel Heyeti’nde ise Erdoğan, BM’nin yapısının reforme edilmesi gerektiğine vurgu yaparak, şöyle konuştu:
Temsil kabiliyeti güçlendirilmiş, demokratik, şeffaf, adil ve faal bir Birleşmiş Milletler’in, global barış ve istikrara daha fazla katkı yapacağına inanıyoruz.
Birleşmiş Milletler, iklim değişikliği, sürdürülebilir kalkınma, yoksullukla uğraş, kadın-erkek eşitliği, insan hakları ve insan onurunun korunması mevzularında, daha faal bir kurum haline gelmelidir. Bu maksada matuf ıslahat teşebbüslerine tam takviye veriyoruz.
Lakin Birleşmiş Milletler sistemindeki ıslahatın, Güvenlik Kurulu de ıslahata tabi tutulmadığı surece başarılmış sayılamayacağı muhakkaktır.
SURİYE, LİBYA, SOMALİ VE FİLİSTİN MESAJI
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 2011’deki BM 66. Genel Şurası’nda bölgesel mevzuları kıymetlendirerek Suriye, Libya, Somali, Filistin’e ait bildiriler verdi.
Ayrıca, burada açıklamalarda bulunan Erdoğan, Azerbaycan topraklarının yıllardır süren haksız işgalinin sona ermesi gerektiğini belirterek şöyle dedi:
Karabağ sıkıntısının bu formda tahlilsiz kalması asla kabul edilemez, memleketler arası problemlere, kangren haline gelmeden tahliller bulunması, hepimizin siyasi ve ahlaki sorumluluğudur.
CUMHURBAŞKANI SIFATIYLA BİRİNCİ HİTAP
Cumhurbaşkanı sıfatıyla birinci kere 2014 yılındaki BM 69. Genel Konseyi’ne hitap eden Erdoğan, şu açıklamalarda bulundu:
Daha fazla gecikmeden, daha fazla mazlum insan, pak insan hayatını kaybetmeden, global vicdan daha fazla yaralanmadan, Birleşmiş Milletler meselelere yükünü koymalıdır.
Altını çizerek söz etmek isterim ki, dünya beşten büyüktür. Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu daimi üyesi 5 ülkenin dünya gerçekleri ile bağdaşmayacak halde Birleşmiş Milletleri etkisiz hale getirmesi, global vicdanın kabul edebileceği bir durum değildir.
Tüm alınan kararlar, bakıyorsunuz bir ülkenin iki dudağı ortasındadır. Şayet ‘hayır’ derse hayır, ‘evet’ derse o vakit icraata geçilebiliyor. Filistin’de yalnızca birkaç ay içinde 2 binden fazla günahsız insan katledilirken, Birleşmiş Milletler beklenen tahlili üretememiştir. Suriye’de 4 yıldır 200 binden fazla kişi katledilirken, 9 milyona yakın insan yer değiştirirken, Birleşmiş Milletler yeniden tesirli tahliller sunamamıştır.
KURULDA FETÖ ÖN PLANA ÇIKIYOR
FETÖ’nün 15 Temmuz 2016’daki darbe teşebbüsünden yaklaşık 2 ay sonra BM 71. Genel Şurası’na katılarak burada konuşan Erdoğan, şu sözlerde bulundu:
Bu darbe teşebbüsü, milletimizin demokrasisine, hükümetine, özgürlüklerine, geleceğine ve anayasal tertibine kahramanca sahip çıkmasıyla bertaraf edildi. Bu bakımdan milletimle iftihar ediyorum. Demokrasisine sahip çıktığı için iftihar ediyorum.
29 gün, gece sabahlara kadar demokrasi nöbetleri tuttukları için iftihar ediyorum. Hain darbe teşebbüsünü canını hiçe sayarak vücudunu tankların önüne siper ederek engelleyen milletimle iftihar ediyorum. Şayet bugün karşınızda bulunuyorsam, milletimizin işte bu yiğit ve asil duruşu sayesindedir.
Unutulmasın ki Türkiye’deki darbe teşebbüsü, birebir vakitte dünya demokrasisine de yapıldı. Milletimiz o gece darbe heveslilerine tarihi bir ders verirken, demokrasiye inanan tüm halklar için de ilham kaynağı oldu. Bu yeni jenerasyon terör örgütü, yalnızca Türkiye’nin değil, varlık gösterdiği 170 ülkenin tamamı için bir ulusal güvenlik tehdididir. Öbür bir deyişle, bugün bu Genel Heyette temsil edilen ülkelerin büyük kısmı bu yapılanmanın tehdidi altındadır.
Bu örgüt Türkiye’nin ötesinde tüm dünyayı boyunduruğu altına almak üzere derin bir zihni sapkınlık içindedir.
DEAŞ BAŞARISINA VURGU
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 2017’de yapılan BM 72. Genel Konseyi’ndeki konuşmasında ise Suriye ve terörle çaba iletileri öne çıkarken, konuşmada şu kelamlar yer aldı:
Türkiye, Suriye ve Irak’taki istikrarsızlıktan beslenen DEAŞ ve PKK üzere bölgenin en eli kanlı terör örgütleriyle kıyasıya bir uğraş içindedir.
Bunun yanında ülkemizin legal, demokratik rejimini kanlı bir darbeyle değiştirmeye teşebbüs eden FETÖ terör örgütüyle gayretimiz de devam ediyor.
FİLİSTİN’E ÖN PLANDA YER VERİLDİ
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 2018’deki BM 73. Genel Heyeti’nde, BM’ye yönelik tenkitlerde bulundu ve Filistin sorununu gündeme getirerek, “Birleşmiş Milletlerin insanlığın barış ve refah beklentilerini karşılamaktan uzaklaştığı da bir gerçektir.” ifadelerinde bulundu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, devamında şöyle konuştu:
Geçmişte Bosna’da, Ruanda’da, Somali’de, yakın tarihte Myanmar’da, hala Filistin’de yapılan katliamlar daima Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu’nun gözü önünde gerçekleşmiştir.
Filistinlilere uygulanan zulme ses çıkarmayanların, onlara yapılan yardımları kısma konusundaki uğraşları yalnızca zalimlerin yüreğini artırmaktadır.
Tüm dünya ardını dönse bile, Türkiye olarak biz mazlum Filistinlilerin yanında yer almaya, birinci kıblemiz Kudüs’ün tarihi ve türel statüsüne sahip çıkmaya devam edeceğiz.
GÜNDEM AYLAN BEBEK OLDU
2019’daki BM 74. Genel Konseyi’nde ise sistemsiz göç meselesini “Aylan bebek” örneğiyle anlatan Cumhurbaşkanı Erdoğan, şu sözleri sarf etti:
Dünya, canlarını kurtarmak için çıktıkları seyahatleri ya Akdeniz’in karanlık sularında ya da hudutlara gerilen tel örgülerin önlerinde sonlanan milyonlarca mazlumu maalesef çok çabuk unuttu.
Bilhassa işte gördüğünüz üzere Aylan bebeği dünya çok çabuk unuttu. Unutmayın ki, bir gün ola ki tıpkı durum sizlerin de başına gelebilir. Zira Aylan bebekler bir değil binler, milyonlar, bütün bunlara karşı önlemimizi almak durumundayız.
FİLİSTİN HARİTASINDAKİ DEĞİŞİM
Açıklamalarının devamında Cumhurbaşkanı Erdoğan, 1947’den bu yana Filistin haritasındaki değişimi anlatan görselle birlikte şu değerlendirmelerde bulundu:
Ben merak ediyorum, bu İsrail neresidir? Sanki bu İsrail’in toprakları nereleri kapsıyor? 1947’de İsrail neresiydi, bunun akabinde sanki 1949, 1967’de İsrail neresiydi ve şu anda İsrail neresi?
Bakınız sene 1947, neredeyse burada İsrail yok üzere, tamamı Filistin. Sene 1947, paylaşım planı var ve Filistin küçülüyor, İsrail büyüyor. Geliyorum 1967’ye 1949’la birlikte, İsrail büyüyor, Filistin küçülüyor. Ve geliyorum bugüne, yeni durum şu: Artık adeta Filistin yok, neredeyse tamamına yakını İsrail… İsrail doyuyor mu? Hayır, doymuyor.
İsrail artık de kalanını almanın çabası içerisinde. Pekala, Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu’nun, Birleşmiş Milletler’in İsrail’le ilgili almış olduğu çok kararlar var, bu kararlar uygulamaya geçiyor mu? Hayır, geçmiyor.
Pekala, o vakit Birleşmiş Milletler ne işe yarıyor? O vakit bu çatının altında bizler aldığımız kararla etkili olamıyorsak, adalet nerede temerküz edecek? İşte külfetimiz burada.
“ÜLKELERİN KENDİ HALLERİNE TERK EDİLDİĞİ BİR MANZARA”
BM 75. Genel Kurulu, 2020 yılında tüm dünyayı etkileyen Kovid-19 salgını nedeniyle görüntü konferans aracılığıyla düzenlenirken BM’nin yapısına yönelik tenkitlerini yineleyen Erdoğan, şu sözlere yer verdi:
Birleşmiş Milletler başta olmak üzere çok taraflı örgütlerin ıslahat gereksinimi bulunuyor. Mevcut global sistemlerin bu krizde ne kadar etkisiz kaldığını gördük.
O denli ki Birleşmiş Milletler’in en temel karar alma organı olan Güvenlik Kurulunun salgını gündemine alması haftalar, hatta aylar sürdü. Salgının başlarında ülkelerin kendi hallerine terk edildiği bir görüntü ortaya çıktı.
Böylelikle yıllardan beri bu kürsüden ısrarla lisana getirdiğim, ‘Dünya beşten büyüktür’ tezinin haklılığını bir sefer daha görmüş olduk. İnsanlığın mukadderatı hudutlu sayıdaki ülkenin keyfine bırakılamaz.
Milletlerarası örgütlerdeki prestij kaybının önüne geçmek için öncelikle zihniyetimizi, kurumlarımızı ve kurallarımızı gözden geçirmeliyiz.
AFETLERE DİKKAT ÇEKİLDİ
2021’de BM 76. Genel Kurulu konuşmasında dünyanın farklı bölgelerindeki sıcaklık artışının neden olduğu afetlere dikkati çeken Erdoğan, şöyle konuştu:
Bu afetler etrafa ve ekosisteme verdiği ziyanlar yanında, insanların can ve mal güvenliğini de tehdit ediyor.
Pek çok yerde beşerler, toplu olarak diğer yerlere gitmeye, göç etmeye hazırlanıyor. Halbuki dünya şimdi Suriye ve Afganistan üzere çatışma kaynaklı kriz bölgelerinin yol açtığı mülteci problemine tahlil bulamadı.
Bu türlü bir devirde kuraklık, besin kahrı, hava olayları üzere bu cins sebeplere dayalı yüzlerce milyonluk göçlerle nasıl baş edileceği meçhuldür.
TÜRKİYE’NİN ÇALIŞMALARI ANLATILDI
BM 77. Genel Heyeti’nde Rusya-Ukrayna Savaşı ile ilgili gelişmelere değinerek, Karadeniz Tahıl Koridoru ve taraflar ortasındaki müzakerelere ait Türkiye’nin çalışmalarını anlatan Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Sayın Genel Sekreter ile yürüttüğümüz ağır gayretler sonucunda, Ukrayna tahılının Karadeniz üzerinden dünyaya ulaşmasını temin ettik. Bu gelişmeyi sağlayan İstanbul Mutabakatı’nın ikinci ayı dolarken, sevkiyatın her geçen gün ivme kazanmasını memnuniyetle izliyoruz. Tahıl arzının sürdürülmesinin sağlanmasında kritik ehemmiyete sahip bu mutabakat Birleşmiş Milletler’in son yıllarda imza attığı en büyük başarılardan biridir. Dünyanın dört bir yanında memleketler arası topluluktan medet umanların Birleşmiş Milletlere besledikleri inanç, bu muvaffakiyetle tekrar tazelenmiştir. İstanbul Mutabakatı, taraflar açısından hayati ehemmiyet arz eden problemlerde müzakerelerin sonuç verdiğini de ispatlamıştır.” ifadesinde bulundu.
“KKTC’NİN BAĞIMSIZLIĞINI” TANIMA ÇAĞRISI
BM’ye yönelik tenkitlerini sürdüren Cumhurbaşkanı Erdoğan, geçen yıl düzenlenen BM 78. Genel Heyeti’nde Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’yle ilgili de iletiler vererek “Uluslararası toplumu, KKTC’nin bağımsızlığını tanımaya, bu ülkeyle diplomatik, siyasi ve ekonomik bağlar kurmaya davet ediyoruz.” ifadeleriyle dünya devletlerine KKTC’yi tanıma daveti yaptı.
Açıklamalarının devamında Karabağ’ın Azerbaycan toprağı olduğunu tabir eden Erdoğan, şöyle konuştu:
Azerbaycan ve Ermenistan ortasındaki görüşme sürecini başından beri destekledik. Lakin Ermenistan’ın, bu tarihi fırsatı gereğince değerlendiremediğini görüyoruz.
Ermenistan’ın başta Zengezur Koridoru’nun açılması olmak üzere verdiği sözleri yerine getirmesini bekliyoruz.
Artık herkesin kabul ettiği üzere Karabağ, Azerbaycan toprağıdır. Bunun dışında bir statünün dayatılması asla kabul edilmeyecektir.
GÜNDEM BAŞLIKLARI NELER
24 Eylül’de BM 79. Genel Konseyi’ne 14’üncü defa hitap edecek olan Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın konuşmanın ana gündem hususunu İsrail’in Gazze’ye yönelik akınları oluşturuyor.
Uluslararası toplumu İsrail’in akınlarına karşı durmaya çağıracak olan Erdoğan, tepe kapsamında devlet ve hükümet liderleriyle da görüşecek.